Ustawa hazardowa: kompendium wiedzy

W nowej ustawie hazardowej określono warunki urządzania gier hazardowych oraz zasady prowadzenia działalności w zakresie urządzania gier hazardowych na terytorium Polski a także uregulowano kwestie dotyczące podatku od gier hazardowych. Jednocześnie ustawą hazardową objęto wszystkie gry losowe, zakłady wzajemne, gry w karty i gry na automatach. Do szczególnie interesujących nas w kontekście niniejszego artykułu zakładów wzajemnych zalicza się:

1. Totalizatory, czyli zakłady o wygrane polegające na odgadywaniu wyników zdarzeń sportowych z udziałem ludzi i zwierząt, w których wysokość wygranej uzależniona jest od sumy wpłaconych stawek;
2. Zakłady bukmacherskie, czyli zakłady o wygrane polegające na odgadywaniu zaistnienia różnych zdarzeń (w tym także wirtualnych), w których wysokość wygranych zależna jest od kursu umówionego pomiędzy organizatorem zakładów, a graczem.

Z punktu widzenia każdego gracza zakładów bukmacherskich w Polsce najważniejszym jest to, gdzie zawiera zakład bukmacherski, gdyż branie udziału w grach hazardowych urządzanych przez nielegalne podmioty jest zagrożone karą grzywny (o czym szerzej będzie mowa w kolejnym punkcie niniejszego artykułu). A ponieważ, jak, obowiązująca również w polskim systemie prawnym znana paremia łacińska mówi ignorantia iuris nocet, non excusat, czyli nieznajomość prawa szkodzi i nie jest usprawiedliwieniem, to po stronie gracza stoi obowiązek pozyskania informacji, u jakich bukmacherów zawieranie zakładów jest możliwe zgodnie z ustawą antyhazardową, bo w przypadku gry u nielegalnych bukmacherów nieświadomość tego faktu nie chroni przed poniesieniem negatywnych skutków prawnych. W tym artykule, analizując aktualny stan prawny na podstawie ustawy hazardowej wyjaśniamy, u jakich bukmacherów zawieranie zakładów jest legalne.

Zgodnie z art. 6 ust. 3 w związku z art. 3 ustawy hazardowej urządzenie zakładów wzajemnych dozwolone jest na podstawie zezwolenia wyłącznie w punktach przyjmowania zakładów wzajemnych lub w internecie. Z kolei art. 6 ust. 5 ustawy antyhazardowej wskazuje, że podmiot urządzający zakłady bukmacherskie na terytorium Polski musi prowadzić działalność w formie prawnej spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która ma siedzibę na terytorium Polski, a w przypadku, gdy bukmacher działający w takiej formie prawnej albo innych właściwym tym formom prawnym spółkach ma siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), zgodnie z art. 7a ust.1, powinien mieć na terytorium Polski ustanowionego przedstawiciela lub swój oddział. Dodatkowo zakłady urządzane przez internet, zgodnie z art. 15d ust. 2 nowej ustawy hazardowej, mogą być oferowane wyłącznie za pośrednictwem strony internetowej dostępnej po wpisaniu domeny krajowej najwyższego poziomu.

Podsumowując powyższe, jeśli chcesz zakładać się z bukmacherem legalnie na terytorium Polski powinieneś sprawdzić:

1. Czy bukmacher (spółka kapitałowa akcyjna lub z ograniczoną odpowiedzialnością albo przedstawiciel lub oddział) jest zarejestrowany na terytorium Polski. Uwaga: nie każdy bukmacher prowadzący obsługę gracza w języku polskim jest legalny. Wśród tych bukmacherów wiele firm działa na podstawie licencji uzyskanych na Malcie lub w innych krajach i nie posiadają przedstawicielstwa w Polsce.
2. W przypadku gry u bukmachera internetowego: czy strona internetowa tego bukmachera dostępna jest pod domeną z końcówką .pl
3. Czy bukmacher posiada zezwolenie na organizowanie zakładów bukmacherskich, wydane przez ministra właściwego ds. finansów publicznych. Aktualny wykaz takich podmiotów wraz z numerami zezwoleń, datą wydania i datą obowiązywania możesz zawsze sprawdzić tutaj. Uwaga: Zgodnie z art. 49 ust 2. zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych wydawane są na okres 6 lat. Teoretycznie więc możliwa jest sytuacja, w której bukmacher, który wcześniej był legalny nie uzyskał przedłużenia zezwolenia. W takim jednak przypadku podmiot po prostu zaprzestałby dalszej działalności w zakresie objętym ustawą hazardową.

Dodatkowe informacje na temat legalności bukmacherów internetowych możesz pozyskać z Rejestru domen służących do nielegalnego oferowania gier hazardowych, który został utworzony na podstawie art. 15f ust. 1 ustawy hazardowej i prowadzony jest od 1 lipca 2017 roku. Rejestr prowadzony jest przez ministra właściwego ds. finansów publicznych i zawiera listę nielegalnych w Polsce domen które umożliwiają uczestnictwo w grach hazardowych i dodatkowo:

• są dostępne w języku polskim
• i/lub są reklamowane na terytorium Polski

Jeśli bukmachera, u którego zamierzasz się założyć nie ma w tym Rejestrze nie oznacza to, że jest to legalny bukmacher, jednak jeśli określona domena się w nim znajduje, to na pewno jest to bukmacher, u którego gra na terytorium Polski nie jest dozwolona. Dodatkowo art. 15f ust. 5 zobowiązuje przedsiębiorców telekomunikacyjnych - dostawców internetu do blokowania dostępu do serwisów internetowych objętych Rejestrem. W takim przypadku przy próbie wejścia na niedozwoloną stronę pojawia się komunikat o blokadzie. Rejestr dostępny jest tutaj.

Szukasz informacji o konsekwencjach prawnych, jakie wiążą się z niestosowaniem do przepisów ustawy hazardowej, czyli, z punktu widzenia gracza, z zawieraniem zakładów u nielegalnych bukmacherów?

Ustawa antyhazardowa w art. 89 ust. 1 pkt 6 penalizuje uczestnictwo w grach hazardowych urządzanych bez zezwolenia. Zgodnie z art. 89 ust. 4 pkt 5 kara pieniężna za uczestnictwo w nielegalnych zakładach bukmacherskich wynosi 100% uzyskanych wygranych niepomniejszonych o kwoty wpłaconych stawek zakładu. Oprócz tego zapisu w ustawie hazardowej należy również pamiętać o przepisach kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z art. 109 KKS gracz zawierający zakłady u bukmachera nieposiadającego zezwolenia na działalność na terytorium Polski podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.

Z punktu widzenia graczy istotne mogą być również zapisy ustawy hazardowej dotyczące ochrony ich interesów. W zakresie ochrony danych osobowych graczy legalnych bukmacherów prowadzących działalność na terytorium Polski obowiązują przepisy RODO. W odniesieniu do ochrony interesu finansowego uczestników, czyli wpłaconych depozytów i/lub wygranych ustawa hazardowa w art. 63 ust. 1 pkt 3 i ust. 2a w związku z art. 43 ust. 1 pkt 5 określa wysokość zabezpieczeń finansowych wymaganych do uzyskania zezwolenia, które dla jednego punktu przyjmowania zakładów wzajemnych wynoszą 40 000 zł, a dla zakładów bukmacherskich przez internet 480 000 zł. Jeśli chodzi o kapitał gry przeznaczony do natychmiastowej wygranej - informację o tym znajdziesz w regulaminie każdego z bukmacherów (art. 61 ust. 1 pkt 5 ustawy hazardowej), którego przedłożenie również jest obligatoryjnym elementem uzyskania zezwolenia. Dodatkowo w regulaminie zapoznasz się z zasadami rozpatrywania reklamacji (art. 61 ust. 1 pkt 4). Ponadto interes graczy chroniony jest przez możliwość dochodzenia ewentualnych roszczeń związanych z uczestnictwem w zakładach wzajemnych przed polskimi sądami. W ustawie hazardowej został określony termin ich przedawnienia i, zgodnie z art. 21 ust. 1, wynosi on 6 miesięcy od dnia wymagalności, a zgodnie z ust. 2 - ulega zawieszeniu na czas od dnia wniesienia reklamacji do dnia udzielenia odpowiedzi na nią. Kolejnym elementem ochrony graczy przewidzianym w ustawie hazardowej jest ochrona przed uzależnieniem. Zgodnie z art. 15i ust. 1 pkt 4 i 5 bukmacher jest zobowiązany przygotować mechanizmy umożliwiające graczom kontrolę swojej gry, a także mechanizmy uniemożliwiające grę po wyczerpaniu środków na koncie gracza. Dodatkowo podmiot organizujący zakłady bukmacherskie jest obowiązany stosować procedurę weryfikacji ukończenia osiemnastego roku życia przez uczestników gry (art. 15i ust. 1 pkt 2 ustawy hazardowej) w celu ochrony małoletnich przed dostępem do gier hazardowych.

Pisząc o ustawie hazardowej nie sposób nie wspomnieć również o innych, oprócz zakładów wzajemnych, grach hazardowych. Z punktu widzenia graczy najistotniejszym przepisem ustawy hazardowej jest art. 5, w którym w ust. 1 objęto monopolem państwa gry liczbowe, loterie pieniężne, gry telebingo i gry na automatach (nie dotyczy kasyn). Z kolei ust. 1b tego artykułu wskazuje, że monopolem państwa objęte jest urządzanie przez internet wszystkich gier hazardowych, z wyjątkiem zakładów wzajemnych i loterii promocyjnych. Oznacza to, że w świetle przepisów ustawy o grach hazardowych na terytorium Polski nie jest dozwolone korzystanie przez internet z kasyna, pokera, bingo i innych gier hazardowych na żadnej innej stronie, poza stroną internetową podmiotu realizującego monopol państwa. Na ten moment dostępne dla graczy przez internet są tylko gry liczbowe Lotto.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy hazardowej działalność obejmująca gry cylindryczne, gry w karty, gry w kości i gry na automatach może być prowadzona tylko przez kasyno gry na podstawie uzyskanej koncesji. Wyjątkiem od tej zasady jest organizowanie tych gier przez podmiot realizujący monopol państwa oraz określona w art. 6a ust. 2 gra w pokera w formie turnieju w pokera, który może być urządzany tylko w przypadku, gdy wygraną są nagrody rzeczowe, których wartość nie przekracza 50% kwoty bazowej, o której mowa w art. 70 ustawy hazardowej. Taki turniej w pokera może odbyć się tylko w wydzielonym miejscu, do którego dostęp mają wyłącznie osoby zaproszone przez organizatora. Warunkiem organizacji turnieju w pokera jest dokonanie zgłoszenia dyrektorowi izby administracji skarbowej właściwemu ze względu na miejsce urządzania turnieju i zatwierdzenie regulaminu turnieju przez ministra właściwego ds. finansów publicznych.

Inną grą hazardową, która poza zakładami wzajemnymi i loteriami promocyjnymi może być dostępna poza kasynami gry i nie jest objęta monopolem państwa jest gra bingo pieniężne, która, zgodnie z art. 6 ust. 2 może być prowadzona na podstawie zezwolenia w salonie gry bingo pieniężne.

Nietrudno się domyślić, że jednym z powodów uchwalenia nowej ustawy hazardowej, oprócz ochrony przed uzależnieniami, czy sponsoringu polskich klubów i wydarzeń sportowych jest zwiększenie wpływów do budżetu z podatku od gier hazardowych.

Zgodnie z art. 71 ust 1. nowej ustawy hazardowej podatnikiem podatku od gier jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która urządza gry hazardowe na podstawie udzielonej koncesji lub udzielonego zezwolenia, a także podmioty, o których mowa w art. 71 ust. 1a ustawy. Co to oznacza dla graczy? Że za regulowanie wszystkich zobowiązań podatkowych związanych z grą odpowiedzialny jest podmiot organizujący gry hazardowe. Gracz nie ma więc obowiązku rozliczania podatku od gier (choć w praktyce wygrana pomniejszana jest o podatek), ani nie ma obowiązku składania deklaracji podatkowych w związku z uzyskanymi wygranymi. Wyjątek przewidziany we wskazanym przepisie dotyczy turniejów pokera organizowanych przez kasyno gry, których to uczestnik jest podatnikiem podatku od gry.

Przedmiot opodatkowania podatkiem od gier został określony w art. 71 ust. 2 ustawy hazardowej i jest nim urządzanie gier hazardowych, loterii fantowych, gier bingo fantowych, urządzanie pokera rozgrywanego w formie turnieju pokera oraz udział w pokerze rozgrywanym w formie turnieju gry pokera. Natomiast z przedmiotu opodatkowania wyłączone są loterie promocyjne.

Podstawa opodatkowania podatkiem od gier została określona w art. 73 ust. 1 ustawy hazardowej. Przykładowo w zakładach bukmacherskich podatek obliczany jest od sumy wpłaconych stawek, w pokerze rozgrywanym w formie turnieju gry pokera - od kwoty wygranej pomniejszonej o kwotę wpisowego za udział w turnieju, a w grze na automacie - od kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy sumą wpłaconych stawek, a sumą wygranych.

Stawki podatku od gier zostały określone w art. 74 ustawy hazardowej i wynoszą od 2,5% dla zakładów wzajemnych na sportowe współzawodnictwo zwierząt do nawet 50% dla gier na automacie, gier cylindrycznych, gier w kości, gier w karty z wyłączeniem pokera rozgrywanego w formie turnieju. Stawka podatku od zakładów bukmacherskich innych niż zakłady wzajemne za współzawodnictwo zwierząt na podstawie zezwoleń wyłącznie na ich urządzanie wynosi 12%.

Oprócz podatku od gier wprowadzonym w ustawie hazardowej trzeba również pamiętać o podatku od wygranych określonym w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatek ten dotyczy tylko wygranych powyżej kwoty 2280 zł, a jego stawka wynosi 10%. Niezależnie od wysokości wygranej, zgodnie z art. 21. ust. 6 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z podatku od wygranych całkowicie zwolnione są wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na automatach, w tym automatach o niskich wygranych, a także gry w bingo pieniężne i fantowe. Podobnie, jak w przypadku podatku od gier, gracz nie musi przejmować się jego rozliczeniem, bo podatek ten pobierany jest i odprowadzany do właściwego urzędu skarbowego przez bukmachera.

Ustawa hazardowa jest aktem prawnym, który, w zakresie bezpośrednio lub pośrednio odnoszącym się do graczy powinien znać każdy uczestnik gier hazardowych w Polsce. Poniżej w kilku punktach podsumowujemy najważniejsze informacje zebrane w tym artykule.  Jeśli zamierzasz być lub jesteś uczestnikiem gier hazardowych i szukasz na ten temat informacji w ustawie hazardowej powinieneś wiedzieć, że zgodnie z ustawą o grach hazardowych:

1. Gra u bukmacherów internetowych i naziemnych jest legalna, o ile ci bukmacherzy posiadają zezwolenie na prowadzenie takiej działalności.
2. Gra u bukmacherów nieposiadających zezwolenia na organizowanie zakładów wzajemnych na terytorium Polski nie jest dozwolona, nie jest chroniona przepisami polskiego prawa i podlega karze.
3. Gra we wszystkie inne gry hazardowe przez internet (z wyłączeniem loterii promocyjnych), w tym kasyno online i poker online jest dozwolona tylko i wyłącznie przez stronę internetową podmiotu realizującego monopol państwa (obecnie tylko Lotto).
4. Gra w naziemnych kasynach gry jest legalna, o ile te kasyna posiadają koncesję na prowadzenie takiej działalności.
5. Gra na automatach do gry jest dozwolona tylko w kasynach gry i miejscach realizujących monopol państwa.
6. Gra w pokera poza kasynami gry i stroną internetową realizującą monopol państwa możliwa jest na turniejach pokera organizowanych według przepisów ustawy hazardowej.
7. Nie musisz pamiętać o podatkach od gier - jest on odprowadzany przez podmiot organizujący grę (z wyjątkiem turnieju pokera organizowanego przez kasyno gry, w których uczestnik musi sam odprowadzić podatek oraz z wyłączeniem loterii promocyjnych, w których podatek od gier nie obowiązuje).